The 24 solar terms of Chinese weather 二十四节气

Published สิงหาคม 11, 2014 | By อาจารย์สุวรรณา

This post has already been read 22153 times!

ทราบหรือไม่ ภูมิปัญญาจีนโบราณที่ล้ำลึกอย่างหนึ่ง ก็คือการแบ่งช่วงพยากรณ์อากาศของแต่ละปีไว้อย่างละเอียดยิบ

โดยแบ่งสภาพอากาศเป็น 二十四节气 ( The 24 solar terms 24 ช่วงการเปลี่ยนแปลงดินฟ้าอากาศ หรือที่เรียกว่า 24 ฤดูลักษณ์)

ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงอารยธรรมลุ่มน้ำฮว๋างเหอ (ฮวงโห) เมื่อหลายพันปีก่อน

二十四节气 นี้ เกิดจากการสังเกตและบันทึกดินฟ้าอากาศของชาวจีนนับร้อยนับพันปี

จนสามารถคำนวนวัน – การตั้งฉากของดวงอาทิตย์ และคาดการณ์สภาพอากาศได้ค่อนข้างแม่นยำ

เป็นสถิติที่เป็นประโยชน์ต่อการวางแผนเพาะปลูกในสังคมเกษตรตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน

และยังเป็นประโยชน์ต่อการพยากรณ์อากาศและชีวิตประจำวันของชาวจีนปัจจุบันด้วย

ตัวอย่างเช่น เมื่อวันนี้ 7 สิงหาคม 2014 ที่ผ่านมา เป็นวัน 立秋 (Start of Autumn ตั้งแต่เวลา 22 時 2 分 เท่ากับ 22.02 นาที – ละเอียดยิบจริงๆ )

ตามปฎิทินจันทรคติจีน ถือว่าเป็นวันแรกที่สภาพอากาศในจีนเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง

นับจากนี้ไปอีก 1 เดือนเศษ ( 8 กันยายน) ก็จะถึงวันที่เรียกว่า 中秋节 (วันสารทกลางฤดูใบไม้ร่วง)

หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อว่า “วันไหว้พระจันทร์” นั่นเอง

(感谢图片来源：知乎 ภาพประกอบจาก https://zhuanlan.zhihu.com/p/338838166）

………

วันสำคัญที่มีความหมายด้านสภาพอากาศอีกวันคือ วัน 春分 (วันชุนเฟิน วันวสันตวิษุวัต) ตาม 24 节气 (24 ฤดูลักษณ์ของจีน) เป็นวันที่กลางวันกับกลางคืนยาวเท่ากัน ต่อจากวันนี้สภาพอากาศในจีนจะอุ่นขึ้น (กลางวันยาวกว่ากลางคืน)

วัน 春分 (วันชุนเฟิน) ตรงกับวันที่ 20 หรือ 21 มีนาคมของทุกปี ถือว่าอากาศในจีนเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิแล้ว มวลดอกไม้จะเบ่งบาน อากศไม่หนาวเกิน เหมาะกับการเดินทาง ชาวจีนจะเริ่มนัดญาติ ๆ ไปทำความสะอาดสุสานและเซ่นไหว้บรรพชน จนกระทั่งถึง เชงเม้ง (清明节)

****ในทางความเชื่อ

ชาวจีนโบราณถือวัน 春分 เป็นวันเริ่มต้นที่ดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับจะออกมาได้ จนถึงกลางเดือน 3 ตามปฏิทินจันทรคติจีน

ลูกหลานจึงเริ่มไปทำความสะอาดฮวงจุ้ย เซ่นไหว้บรรพชนได้ เป็นการเริ่มต้นเทศกาลเชงเม้ง

ภาพประกอบจาก CCTV.com

…..

อัพเดทเพิ่มเติม วันที่ 24 กันยายน 2014

วันที่ 23 กันยายน 2014 ที่ผ่านมา เป็นวัน 秋分 หมายถึงฤดูชิวเทียน (ใบไม้ร่วง) ได้ผ่านมาแล้วครึ่งหนึ่ง

วัน 秋分 มักจะตรงกับวันที่ 22 23 หรือ 24 กันยายนของทุกปี

วันนี้เป็นวันที่ประเทศจีนมีช่วงกลางวันและกลางคืนยาวเท่ากัน หลังจากนี้ช่วงกลางคืนจะยาวกว่ากลางวัน

อากาศจะเริ่มเย็นลงเรื่อยๆ ใบไม้เริ่มเปลี่ยนเป็นสีแดงและสีเหลืองก่อนที่จะร่วงลงตามชื่อ “ฤดูใบไม้ร่วง”

秋分，农历二十四节气中的第十六个节气，时间一般为每年的 9 月 22 日～ 24 日。秋分之 “分” 是 “半” 的意思.
二十四节气之秋分 Autumn Equinox in 24 Solar Terms

เรื่องและภาพโดย สุวรรณา สนเที่ยง

ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย.

…………………….

อัพเดทเพิ่มเติม (ข้อความจาก facebook fanpage ของ Suwanna Future C 21 มิถุนายน 2016 / 2559)
วันนี้เป็นวัน《夏至》Summer Solstice

ซึ่งเป็น 1 ใน 24 （二十四节气）ของการเปลี่ยนแปลงสภาพดินฟ้าอากาศของประเทศจีน ที่มาจากการสังเกตดินฟ้าอากาศและดาราศาสตร์มาแต่โบราณจนกลายเป็นองค์ความรู้
โดยปี 2016 ตรงกับวันที่ 21 มิถุนายน ตามปฏิทินจันทรคติของจีนตรงกับ 农历 2016 年五月十七日

นับตั้งแต่วัน《夏至》นี้ ในประเทศจีนจะเข้าสู่ฤดูร้อนอย่างเป็นทางการ
จากบันทึก ชาวจีนยังพบว่า ในวัน《夏至》ของทุกปี มักจะมีฝนตกด้วย

วัน《夏至》เป็นวันที่ช่วงกลางวันยาวที่สุดของจีน

บางเมืองเช่นเมืองอู่ฮั่น ช่วงกลางวันจะยาวถึง 14 ชั่วโมง 8 นาที ที่ปักกิ่งกลางวันยาวถึง 15 ชั่วโมงเลยทีเดียว

……….

บันทึกเพื่อจำเป็นสถิติ

ในเมืองไทย ไม่มีวัน《夏至》แต่วันนี้ วันที่ 21 มิถุนายน 2559 ที่กรุงเทพฯ ก็เป็น
“วันฝนตกหนัก”
“วันน้ำท่วม กทม.”
“วันรถติดหนักสุดแห่งปี”
“วันรอรถนานสุดแห่งปี”
“วันใช้เวลาเดินทางนานสุดแห่งปี”

เนื่องจากมีฝนตกหนักทั่วพื้นที่กรุงเทพมหานครตั้งแต่บ่ายวันจันทร์ที่ 20 มิถุนายน และเช้ามืดของวันอังคารที่ 21 มิถุนายน

ทำให้เกิดน้ำท่วมตามพื้นที่และถนนต่างๆ

………………

เกร็ดความรู้วัฒนธรรมจีน ภูมิปัญญาจีน

ยอดอ่าน เกร็ดวัฒนธรรมจีนจากฟิวเจอร์ซี