ศัพท์จีนสับสน (1) “泰语” “泰文” “汉语” “华语” “普通话” “国语” “中文” คำเหล่านี้ใช้ต่างกันอย่างไร ?
This post has already been read 106553 times!
การเลือกใช้คำศัพท์ภาษาจีนให้ถูกต้อง
เป็นส่วนสำคัญในการสื่อความอย่างถูกต้องเหมาะสม
มีคำศัพท์ภาษาจีนหลายคำที่คนไทยมักใช้ผิดหรือรู้สึกสับสน
วันนี้ เราจะมาคุยกันต่อเรื่องคำจีนที่เกี่ยวกับคำว่า “ ภาษา ” เช่น
“泰语” “泰文” ใช้เหมือนกันไหม ?
“汉语” “华语” “普通话” “国语” “中文” คำเหล่านี้ใช้แทนกันได้หมดไหม ? ต่างกันอย่างไร ?
…
คำว่า “语 yǔ” “语言 yǔyán” และ “文 wén” ในภาษาไทย ต่างก็แปลได้ว่า “ภาษา”
แต่ในภาษาจีน คำเหล่านี้ มีการใช้ที่ต่างกัน
ในภาษาจีน คำว่า 语言( ภาษา ) เป็นคำเรียกรวมที่หมายถึง สื่อทุกชนิดที่สามารถสื่อสารทำความเข้าใจกันได้ รวมทั้งภาษาพูด (ใช้เสียงเป็นสื่อ ) และภาษาเขียน (ใช้ตัวอักษรเป็นสื่อ)
ภาษาพูด ใช้เสียงเป็นสื่อ เช่น คำว่า 汉语、华语、泰语、英语
ภาษาเขียน ใช้ตัวอักษร (文字) เป็นสื่อ เช่นคำว่า 中文、泰文、英文报、The Nation 是泰国的英文报之一
泰语 หมายถึง ภาษาพูดที่สื่อด้วยเสียงภาษาไทย
泰文 หมายถึงภาษาเขียนที่สื่อด้วยอักษรของไทย
汉语 หมายถึง ภาษาพูดโดยรวมทุกสำเนียงของชาวฮั่น
รวมถึงภาษาถิ่นอย่างแต้จิ๋ว ภาษาฮากกกา ภาษากวางตุ้ง ฯลฯ
( ประชากรประเทศจีนปัจจุบันแบ่งเป็น 5 ชนชาติใหญ่ ชนชาติฮั่นมีจำนวนประชากรมากกว่า 92 % )
ชาวจีนยังเรียก 汉语 (Hànyǔ) ว่า 华语 Huáyǔ ด้วย เพราะอะไร ?
เนื่องจากประเทศจีนสมัยโบราณมีชื่อว่าประเทศ “华夏 Huáxià ” นั่นเอง
ชาวฮั่นใช้คำว่า 中华民族 แทน “ ชนชาติจีน”
ชาวจีนอพยพจึงเรียกว่า 华侨 ( ภาษาจีนกลางออกเสียงว่า “ฮว๋าเฉียว” ในประเทศไทยกลายเสียงเป็นหัวเฉียว ตามเสียงสำเนียงจีนแต้จิ๋ว)
ส่วนลูกหลานชาวจีนอพยพรุ่นต่อๆ มาก็เรียกว่า 华裔 (ออกเสียงว่า ฮว๋ายี่) ลูกหลานชาวจีนที่เกิดในไทยก็เติมคำว่า 泰国 ลงไป เป็นคำว่า 泰国华裔 ( Tàiguó Huáyì แปลว่าชาวไทยเชื้อสายจีน )
ชื่อประเทศจีนอย่างเป็นทางการ จึงใช้ชื่อว่า
中华人民共和国 (สาธารณรัฐประชาชนจีน)
ภาษาเขียนของชาวจีน เรียกว่า 中文 ซึ่งแปลได้ว่า ภาษากลางที่สื่อด้วยตัวอักษร หรือ ภาษาเขียนที่ใช้เป็นภาษากลาง เนื่องจากชาวจีนทุกท้องถิ่น ทุกสำเนียงใช้อักษรจีน (汉字) เป็นภาษาเขียนแบบเดียวกันในการสื่อความเข้าใจกัน
แต่จากการที่ชาวจีนมีภาษาถิ่นหรือสำเนียงพูดท้องถิ่นที่แตกต่างกันอยู่จำนวนมาก และบางสำเนียงออกเสียงไม่เหมือนกันเลย เช่น คนแต้จิ๋วพูดว่า “เจียกปึ่ง” ( หมายถึงทานข้าว) ส่วนคนฮากกาพูดว่า “ซึดฟั้น” (ทานข้าว) สื่อกันด้วยเสียงสำเนียงของแต่ละท้องถิ่นไม่เข้าใจ คนพูดสำเนียงแต้จิ๋ว(潮州话)สื่อกับคนพูดสำเนียงเซี่ยงไฮ้( ภาษาซั่งไห่ 上海话)ไม่เข้าใจ
ดังนั้น นอกจากจะต้องมีภาษาเขียนที่เป็นภาษากลาง 中文 แล้ว ยังจำเป็นต้องมีเสียงสำเนียงพูดที่เป็นภาษากลางในการสื่อสารเป็นทางการอีกด้วย
ในประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนเรียกสำเนียงภาษาจีนกลางนี้ว่า
普通话 ( Pǔtōnghuà = ภาษา Mandarin) ซึ่งแปลได้ว่า “ภาษาธรรมดาทั่วไป”
เมื่อประมาณ 40 กว่าปีก่อน คนไทยเราเรียกสำเนียงพูดภาษาจีนกลางแบบ 普通话 ว่า “国语” ซึ่งคำว่า 国语 นี้ แปลว่าภาษาแห่งชาติ (แต่ปัจจุบันมีการใช้คำนี้น้อยลง มีไต้หวันยังคงเรียกภาษาจีนกลางว่า 国语)
สมัยก่อน แต่ละท้องถิ่นจะเรียนอักษรจีนโดยออกเสียงตามภาษาท้องถิ่นของตนเอง คนแต้จิ๋วก็อ่านออกเสียงเป็นสำเนียงแต้จิ๋ว คนกวางตุ้งก็อ่านออกเสียงเป็นกวางตุ้ง คนฮกเกี้ยนก็ออกเสียงตามภาษาฮกเกี้ยน เราจึงเห็นชื่อคน ชื่อสถานที่ ในวรรณกรรมแปลภาษาไทย เช่น ชื่อตัวละครในสามก๊ก มังกรหยก ออกเสียงแตกต่างจากภาษาจีนกลาง ฯลฯ
ต่อมารัฐบาลจีนต้องทั้งรณรงค์ และทั้งบรรจุไว้ในหลักสูตรการศึกษาภาคบังคับให้ทุกคนต้องเรียนภาษาจีนกลางมาตรฐาน (เหมือนคนไทยทุกภาคต้องเรียนภาษาไทยกลาง)
แต่ถึงกระนั้นก็ตาม ในประเทศจีนปัจจุบัน ก็ยังคงมีคนจำนวนมากที่ออกเสียงภาษาจีนกลางได้ไม่ชัด แม้แต่คนรุ่นใหม่บางส่วน (ที่ผู้เขียนประสบด้วยตนเอง)
ทำไมชาวจีนเอง(ส่วนหนึ่ง) จึงออกเสียงจีนกลางไม่ชัด ?
จากการศึกษาค้นคว้า ผู้เขียนเห็นว่ามีอยู่สองสาเหุตใหญ่ นั่นคือ
1. เนื่องจากในแต่ละท้องถิ่นยังนิยมใช้ภาษาถิ่นในการสื่อสารกันเอง เช่น ในเกาะฮ่องกง นครกวางเจา นครเซินเจิ้น ฯลฯ ยังรักษาวัฒนธรรมภาษาถิ่น นิยมใช้กวางตุ้งในชีวิตประจำวัน คนในนครคุนหมิง ในมณฑลยูนนานนิยมใช้ภาษาจีนยูนนาน เป็นต้น
2. ในภาษาท้องถิ่นบางภาษา ไม่มีคำบางคำที่ออกเสียงเหมือนการออกเสียงภาษาจีนกลาง ยกตัวอย่างเช่น ภาษาถิ่นทางใต้หลายมณฑล ภาษาถิ่นจีนแต้จิ๋ว ไม่มีเสียงตัวสะกด แม่ กน คนกลุ่มนี้จึงออกเสียงที่มีแม่กนสะกดไม่ค่อยชัด เช่น an (อัน) ออกเสียงเป็น ang (อัง) เสียง jian (เจียน) ออกเป็น jiang (เจียง) เนื่องจากภาษาถิ่นของเขาไม่มีตัวสะกดนี้
ภาษาถิ่นของจีนบางภาษา ไม่มีพยัญชนะต้นเสียง L (ล) จึงออกเสียง L ในภาษาจีนกลางเพี้ยนเป็นเสียงพยัญชนะ N เช่น 篮子 (lánzi ตะกร้า) เป็นเสียง 男子 (nánzǐ ผู้ชาย) เป็นต้น
…………………………………………………..
คำศัพท์ภาษาจีนที่คนไทยเรารู้สึกสับสน ก็คือ
汉语 华语 และ 中文 ในภาษาไทยต่างก็ แปลว่า “ ภาษาจีน ”
泰文 กับ 泰语 ในภาษาไทยต่างก็ แปลว่า “ ภาษาไทย ”
普通话 กับ 国语 ในภาษาไทยต่างก็ แปลว่า “ ภาษาจีนกลาง ”
เมื่อก่อน เราจะได้ยินคนถามว่า
你会说国语吗? Nǐ huì shuō Guóyǔ ma?
你会说华语吗? Nǐ huì shuō Huáyǔ ma?
ประโยคภาษาอังกฤษก็จะถามว่า
Can you speak Mandarin?
Do you speak Chinese?
(หลายคนงงงวย แล้วมันต่างกันอย่างไร ? )
แต่ปัจจุบัน เราจะได้ยินคนจีนถามว่า
你会说普通话吗?Nǐ huì shuō Pǔtōnghuà ma?
ซึ่งหมายความว่า “คุณพูดภาษาจีนกลางได้ไหม ?” (ไม่ได้หมายถึงภาษาจีนท้องถิ่น)
หลายปีก่อนมีเพื่อนคนหนึ่งไปที่เซี่ยงไฮ้ มีคนจีนมาถามเขาว่า
你会说普通话吗 ?(ผู่ทุ้งฮว่า แปลว่าภาษาจีนกลาง)
แต่เพื่อนเข้าใจว่าคนจีนเขากำลังพูดถึง “ผู่ตุง (浦东)” ซึ่งเป็นเมืองอีกฝั่งหนึ่งของนครเซี่ยงไฮ้
แต่ถ้าจะถามว่า “คุณมีชื่อภาษาจีนไหม ?” ต้องใช้คำว่า 中文名字
รูปประโยคก็จะเป็น
“你有中文名字吗?”
“ Do you have a Chinese name ? ”
…………………………….
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์
สุวรรณา สนเที่ยง 张碧云
สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมายคอมพิวเตอร์ฉับบปรับปรุงแก้ไข 2558
ยินดีเผยแพร่เพื่อการศึกษา แต่ไม่อนุญาตให้คัดลอกส่วนหนึ่งส่วนใดที่เข้าข่ายละเมิดลิขสิทธ์ทรัพย์สินทางปัญญา
ท่านที่ให้เกียรตินำไปเผยแพร่ต่อ ต้องไม่ตัดทอนบทความ ระบุแหล่งที่มาชัดเจน และแจ้งให้ผู้เขียนทราบ เพื่อรักษาจรรยาบรรณและจริยธรรมร่วมกัน
……………………………………………
Facebook : Suwanna Future C
บทความนี้โพสต์ครั้งแรกที่ OKnation Blog
Posted by เหล่าซือสุวรรณา , ผู้อ่าน : 5696
ภาษาจีน-ไทยเปรียบเทียบ โดย สุวรรณา สนเที่ยง 泰汉语比较 张碧云
ใส่ความเห็น