สารทจีน 中元节 เกร็ดวัฒนธรรมจีนฉบับไม่เคร่งพิธีกรรมของเหล่าซือสุวรรณา
This post has already been read 85837 times!
วันสารทจีน ภาษาจีนเรียกว่า 中元节
ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 7 ตามปฏิทินทางจันทรคติจีน
เอาขนมและผลไม้มาฝากก่อน จะได้เฮงๆ โชคดีมีสุขทุกคน
ที่ว่าเฮงๆ โชคดี ก็เพราะอารมณ์ดี ทำการทำงานทุกอย่างได้ดั่งใจหวังค่ะ
แปะก้วย
ขนมเข่ง ทานแล้วชีวิตจะได้หวานๆ 甜糕。象征甜蜜。
องุ่นแดง ขอให้ลูกหลานดี ลูกศิษย์ดี 葡萄
องุ่น ทานแล้วลูกหลานลูกศิษย์เพื่อนๆ กลมเกลียวผูกพันกันเป็นพวง
(เหล่าซือนิยามประยุกต์จากความหมายเดิมเพื่อให้สอดคล้องกับตัวเองค่ะ)
พวงไม่ต้องใหญ่ แต่เอาแบบแน่นๆ เดี๋ยวรุงรังเกิน
สมัยก่อนเขาอธิบายว่า ไหว้ด้วยองุ่นที่เป็นพวงๆ แสดงความปรารถนาให้ 子孙满堂
สำนวนจีนโบราณคำนี้ แปลว่า มีลูกหลานเต็มบ้าน
สำนวนไทยใช้ว่า ลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง
子 จื่อ แปลว่า ลูก 孙 ซุน แปลว่าลูกของลูก (หลาน) 满堂 แปลว่าเต็มห้องโถงบ้าน
สมัยนี้เขาเน้นให้มีลูกน้อยแต่เลี้ยงให้มีคุณภาพ
…
..
ส้ม ผลไม้ศิริมงคล เพราะคำว่า 橘子
จวี๋จึ เสียงพ้อง (คล้าย) กับคำว่า 吉 จี๋ ที่แปลว่าศิริมงคล
大橘 (大吉) จึงหมายถึง มหามงคล
ใครจะแปลว่า Grand มงคล อภิมหามงคล หรือ อภิมงคล ก็เชิญใช้ตามอัธยาศัยค่ะ
大吉大利 ! ต้าจี๋ต้าลี่ (คำนี้เป็นสำนวนจีนนะ พูดสลับกันไม่ได้)
………………………………………………….
พูดเรื่องสารทจีนได้แล้ว
เกร็ดวัฒนธรรมจีน วันสารทจีน 中元节
วันสารทจีน ในภาษาพูดสำเนียงจีนฮากกา (客家话) และจีนแต้จิ๋ว (潮州话) เรียกว่า
七月半 แปลว่า วันสารทกลางเดือนเจ็ด เพราะตรงกับขึ้น 15 ค่ำเดือน 7 ตามปฏิทินจันทรคติจีน
วันสารทจีนมีอีกชื่อเรียกว่า เทศกาลผี (鬼节) น่ากลัวมั้ยคะ
ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Chinese Ghost Festival
เพราะเป็นวันที่เน้นกิจกรรมรำลึกถึงบรรพชนผู้ล่วงลับ
ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณที่ล่วงลับ
รวมถึงอุทิศส่วนบุญให้แก่วิญญาณพเนจรที่ไม่มีญาติ
จึงมีพิธีเทกระจาด (盂兰盛会 Yúlán shènghuì ) ในช่วงนี้ด้วย
เทศกาลนี้ไม่ใช่เทศกาลรื่นเริง จึงไม่นิยมอวยพรด้วยคำว่า “สุขสันต์วันสารทจีน”
สำหรับชาวจีนแต้จิ๋ว วันสารทจีน เป็นเทศกาลสำคัญอันดับ 2 รองจากวันตรุษจีน (春节)
แต่ชาวจีนทั้งประเทศและชาวจีนกวางตุ้งจะให้ความสำคัญกับ
เทศกาลไหว้พระจันทร์ (中秋节) มากกว่าวันสารทจีน
วันไหว้พระจันทร์เป็นวันหยุดราชการของประเทศจีนและฮ่องกงด้วย
วันสารทจีน ชาวจีนที่นับถือศาสนาพุทธจะให้ความสำคัญกับการแผ่บุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่-
ผู้ล่วงลับและดวงวิญญาณที่ไม่มีญาติ
ส่วนลัทธิเต๋าจะเน้นเรื่องกตัญญููต่อบรรพชน
ประเพณีไหว้ในวันสารทจีนนั้น เป็นประเพณีของชาวจีนตอนใต้ เช่น ชาวจีนในมณฑลกวางตุ้ง
ในบางท้องถิ่นมีประเพณีลอยกระทงด้วย เช่น ยูนาน ฝูเจี้ยน กวางสี ไต้หวัน ฯลฯ
และบางท้องถิ่นในมณฑลกวางสี ประชาชนจะไม่นิยมออกนอกบ้านในวันสารทจีน
เพราะเชื่อว่าเป็นวัน ” ปล่อยผี “
…..
วัฒนธรรมใหม่เกี่ยวกับวันสารทจีน
คนไทยเชื้อสายจีนและลูกหลานชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศต่างๆจำนวนมากยังคงยึดมั่นกับ
ประเพณีไหว้บรรพชนอยู่
แต่พิธีกรรมและของเซ่นไหว้มีการประยุกต์ให้เรียบง่ายเหมาะกับสภาพปัจจุบัน
จากสภาพสังคม สภาพเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป ประเพณีจีนโบราณก็มีการเปลี่ยนไปจากเดิม
ครอบครัวชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนไม่ได้เคร่งครัดในพิธีกรรมมากเท่าสมัยก่อน
เนื่องจากคนในครอบครัวต้องออกไปทำงาน และวันสารทจีนก็ไม่ใช่วันหยุดทำการ
พิธีกรรมการเซ่นไหว้ต่างๆ จึงประยุกต์ให้รวบรัดมากขึ้น ของไหว้ก็ไม่ได้เคร่งเหมือนก่อน
ที่บ้านญาติดิฉันในฮ่องกง ก็ไหว้กันนิดๆ หน่อยๆ ตามธรรมเนียม
ซื้อของไหว้เยอะไม่มีใครช่วยกิน ลูกทุกคนออกไปทำงาน
จะแจกชาวบ้านแจกคนที่ทำงานก็ไม่ได้ เพราะมีกันทุกบ้าน
ลูกหลานจะกลับบ้านรวมญาติกันในวันไหว้พระจันทร์และวันตรุษจีนเป็นหลัก
มีข้อแตกต่างที่น่าสนใจคือ แม้ชาวจีนทางใต้ของจีนจะให้ความสำคัญกับวันสารทจีนมาก
แต่ชาวจีนทางเหนือของจีนกลับไม่ถือวันนี้เป็นวันสำคัญ คนรุ่นใหม่บางคนไม่รู้จักเทศกาลนี้ด้วยซ้ำ
เมื่อกาลเวลผ่านไป โลกเปลี่ยน ความเชื่อก็เปลี่ยน การรับรู้ ความคิดต้องก้าวให้ทัน
พี่สาวดิฉันที่ฮ่องกง ปีนี้อายุ 60 กว่าแล้ว แต่ความคิดทันสมัยมาก
จากคนที่เคยเคร่งครัดในการไหว้เจ้า จนเรายกให้เป็นผู้เชี่ยวชาญในการไหว้เจ้า
กลายมาเป็นคนที่คอยให้ความรู้ดิฉัน
เพราะสื่อมวลชนของฮ่องกงไม่ได้เน้นว่าวัฒนธรรมจีนก็คือต้องไหว้เจ้าทั้งปี
แต่บอกให้ประชาชนของเขารู้ว่า การเผากระดาษไหว้เจ้ามากๆ การจุดธูป ทำให้เกิดมลพิษ โลกร้อน
..
ส่วนตัวเหล่าซือมองอย่างไร ?
หัวใจของวันสารทจีนคือปลูกฝังให้ลูกหลานแสดงความกตัญญูต่อบรรพชน
เราดูแลพ่อแม่ปู่ย่าตายายให้ดีตอนที่พวกเขายังมีชีวิตอยู่
ดีกว่าหาของดีๆ มาเซ่นไหว้ ตอนเขาจากไปแล้ว
เผาทองแท่ง เผารถเบนซ์ เผาไอโฟน… บอกว่าส่งไปให้ แล้วมีประโยชน์อะไร ?
ลองถามใจตัวเองดูตอนนี้สิคะว่าอยากได้อะไรตอนตัวเองแก่ ?
อยากได้กระดาษเงินกระดาษทองงั้นหรือ
……..
ทัศนะที่เน้นว่าต้องเอานั่นเอานี่มาไหว้จึงจะเจริญรุ่งเรืองนั้น หาได้ทำเพื่อบรรพชนไม่
แต่ทำเพื่อตัวเอง บางคนก็อธิฐานขอให้ถูกหวย ขอให้รวยๆ
พอรวยแล้วจะซื้อของดีๆ ของแพงๆ มาไหว้ (แกมขู่กลายๆ ถ้าไม่รวยก็ไม่มีตังค์ซื้อนะ)
แต่…
ตอนที่พ่อแม่มีชีวิตอยู่ บางคนไม่ยอมแม้แต่จะเดินออกไปซื้อก๋วยเตี๋ยวปากซอยที่เขาชอบกินมาให้
…
จบเรื่องสารทจีนแค่นี้
..
…
ขอแถมอักษรจีนมงคล คำจีนมงคลดีๆ ปิดท้ายค่ะ
福 (ฝู / ฮก) แปลว่า สุขสมบูรณ์ มีวาสนาดี
年年有余 (年年有鱼) ขอให้มีเหลือทุกปี
เป็นสำนวนจีนที่สร้างจากคำพ้องเสียง
คำว่า 余 ยวี๋ แปลว่า ” เหลือ” พ้องเสียงกับคำว่า 鱼 ยวี๋ ที่แปลว่า ” ปลา”
ปลา จึงกลายมาเป็นสัญลักษณ์ของ เหลือกินเหลือใช้
年年有余 (เงินทองเหลือล้นทุกปี) จึงเป็นคำอวยพรยอดนิยม
…
สรุป สำนวนจีนยอดนิยม 3 คำที่นำมาประกอบบทความนี้
大吉大利 มหามงคล โชคดีมีสุข
年年有余 เงินทองเหลือล้นทุกปี
子孙满堂 ลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง
… ..
..
เพิ่มเติม
เรื่องวันสารทจีน มีการเล่าว่าเกี่ยวพันกับเรื่องของพระโมคคัลลานะ ที่ไปช่วยแม่ออกจากนรก เชื่อว่าเป็นเวลาที่ประตูนรกเปิด เพื่อให้ภูตผีออกมาได้
…
…
เรื่องและภาพโดย สุวรรณา สนเที่ยง
ผลงานนี้ ใช้สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย.
๑๑๑๑๑
เกร็ดภาษาจีน (คลิกที่นี่)
หวังว่าจะเป็นประโยชน์
ขออภัยในข้อบกพร่องใดๆ ขอขอบคุณทุกความคิดเห็น
Comments
ใส่ความเห็น